Луангва экосистемасында Замбиянын пилдеринин дээрлик үчтөн экиси жашайт. Буга чейин Замбияда пилдердин саны 250 миңге жеткен. Бирок 1950-жылдардан бери браконьерликтин айынан өлкөдө пилдердин саны кескин кыскарган. 1980-жылдары Замбияда 18 гана пил калган. Бирок жаныбарлардын укугун коргоочулар менен жергиликтүү коомчулуктун кызматташуусу бул тенденцияны үзгүлтүккө учуратты. 2018-жылы Түндүк Луангва улуттук паркында пилдерди браконьерлик кылуу фактылары катталган эмес, ал эми коңшу аймактарда браконьерлердин саны эки эседен ашык кыскарган.
Мындай натыйжаларга жетишууге Франкфурт зоологиялык коому менен бирдикте иштелип чыккан Тундук Луангваны коргоо программасы жардам берди. Бул программа браконьерликке каршы күрөшүү үчүн жергиликтүү жамааттардын жардамына таянат. Түндүк Луангванын жаратылышты коргоо программасынын жетекчиси Эд Сайер жергиликтүү жамааттар буга чейин браконьерлерге көз жумуп келгенин айтат. Буга чейин жергиликтүү жамааттар туризмден анча деле киреше алчу эмес, ал эми кээ бир учурларда жергиликтүү тургундар өздөрү пилге аңчылык кылуу менен алектенишкен жана бул ишти токтотууга эч кандай түрткү болгон эмес.
Сайердин айтымында, уюм кирешени бөлүштүрүүнүн адилеттүү саясатына жетишүү үчүн жергиликтүү бийлик менен иштешкен. Ошондой эле адамдарга токой чарбасын өнүктүрүү сыяктуу браконьерликке каршы түрдүү каржылык альтернативалар көрсөтүлдү. "Эгер биз чындап эле бул аймакты коргогубуз келсе, анда биз коомчулуктун толук катышуусун, анын ичинде кирешени бөлүштүрүүнү камсыз кылышыбыз керек" дейт Сайер.
Браконьерликке чекит коюу
Жаңы технологиялардын жана акылдуу каржылоонун аркасында браконьерликтин соңуна жакындаса болот.
Кениядагы Дэвид Шелдрик Wildlife Trust браконьерликке каршы абада жана жерде күзөт жүргүзөт, жашоо чөйрөсүн сактап, жергиликтүү жамааттарды тартат. Түштүк Африканын коругу браконьерлерди көзөмөлдөө үчүн CCTV, сенсорлор, биометрика жана Wi-Fi айкалышын колдонот. Мунун аркасында райондо браконьерлик 96%га кыскарган. Учурда Индия менен Жаңы Зеландияда жолборстор жана деңиз жаныбарлары браконьерликке алынган аймактарда комплекстүү жаратылышты коргоого суроо-талап бар.
Браконьерликти токтотууга багытталган долбоорлорду каржылоо көбөйүүдө. Өткөн жылдын июль айында Улуу Британиянын өкмөтү дүйнө жүзү боюнча жапайы жаныбарлардын соодасы менен күрөшүү боюнча демилгелерге 44,5 миллион фунт стерлинг убада кылган. Улуу Британиянын айлана-чөйрөнү коргоо боюнча катчысы Майкл Гоув “экологиялык көйгөйлөр чек араны билбейт жана координацияланган эл аралык аракеттерди талап кылат” деди.