мазмуну
Бактылуулукка канчалык тырышчаактык менен умтулсак, аны табуу мүмкүнчүлүгү ошончолук аз болот. Мындай тыянакты өзүнүн изилдөөсүнө таянып, бакыт боюнча америкалык эксперт Радж Рагхунатан чыгарган. Ал эми бул жерде анын ордуна эмне сунуш кылат.
Көптөгөн изилдөөлөр көрсөткөндөй, бактылуу болуунун ачкычы – максаттарыңызды так билүү. Бала кезибизден эле өзүбүзгө жогорку талаптарды коюп, ийгиликтүү карьерадан, жетишкендиктерден жана жеңиштерден канааттануу керек деп үйрөтүшөт. Чындыгында, натыйжалар менен алек болуу бактылуу болууга тоскоол болот, дейт Радж Рагхунатан, "Эгер сен ушунчалык акылдуу болсоң, эмне үчүн бактысызсың?"
Бул тууралуу алгач мурунку классташтары менен жолугушууда ойлонду. Ал байкагандай, алардын айрымдарынын ийгилиги – карьералык өсүү, жогорку киреше, чоң үйлөр, кызыктуу сапарлар – канчалык айкыныраак болсо, ошончолук нааразы жана чаташкандай сезилет.
Бул байкоолор Рагхунатанды бакыт психологиясын түшүнүү жана анын гипотезасын текшерүү үчүн изилдөө жүргүзүүгө түрттү: жетектөө, маанилүү, керектүү жана каалаган болуу каалоосу психологиялык жыргалчылыкка гана тоскоол болот. Натыйжада, ал бакыттын эң маанилүү беш компонентин чыгарган.
1. Бакыттын артынан түшпө
Келечектеги бакытка умтулуу менен биз көп учурда азыркы учурду туура коюуну унутуп калабыз. Карьерадан же акчадан маанилүүрөөк экенин көбүбүз моюнга алсак да, иш жүзүндө аны башка нерселер үчүн курмандыкка чалабыз. Акылга сыярлык тең салмактуулукту сактаңыз. Канчалык бактылуу болосуң деп кабатырлануунун кереги жок — бул жерде жана азыр бактылуу сезүүгө жардам берген нерселерди кыл.
Кайдан баштоо керек. Сизге бакыт сезимин эмне берери жөнүндө ойлонуп көрүңүз — жакындарыңыздын кучактоосу, сыртта эс алуу, түнкү уйку же башка нерсе. Ошол көз ирмемдердин тизмесин түзүңүз. Алардын жашооңузда дайыма бар экенине ынаныңыз.
2. Жоопкерчиликти өзүңүзгө алыңыз
Бактылуу эмесмин деп эч качан башкаларды күнөөлөбө. Кантсе да, бул чындап эле сизден көз каранды. Тышкы жагдайлар канчалык өнүгүп кетсе дагы, баарыбыз өзүбүздүн ойлорубузду жана сезимдерибизди башкара алабыз. Бул башкаруу сезими бизди эркин жана бактылуу кылат.
Кайдан баштоо керек. Сергек жашоо өзүн-өзү башкарууга жардам берет. Өзүңүзгө кам көрө баштаңыз: физикалык активдүүлүгүңүздү бир аз көбөйтүңүз, күнүнө жок дегенде дагы бир жемиш жеңиз. Сизге эң ылайыктуу жана өзүңүздү жакшы сезүүгө жардам берген көнүгүүлөрдүн түрлөрүн тандап, аларды күнүмдүк режимиңизге киргизиңиз.
3. Салыштыруудан алыс болуңуз
Эгер сиз үчүн бакыт башка бирөөдөн жогору болуу сезими менен байланыштуу болсо, анда сиз анда-санда көңүл калууга дуушар болосуз. Эгер сиз азыр атаандаштарыңыздан ашып түшсөңүз дагы, эртеби-кечпи бирөө сизден ашып кетет. Экстремалдуу учурларда, жаш курак сизди алсыра баштайт.
Башкалар менен салыштыруу өзүңдү мотивациялоонун жакшы жолу сыяктуу сезилиши мүмкүн: "Мен өз классымда/компанияда/дүйнөдөгү эң мыкты болом!" Бирок бул тилке өзгөрө берет жана сиз эч качан түбөлүк жеңүүчү боло албайсыз.
Кайдан баштоо керек. Өзүңдү башкалар менен ченеп көрсөң, анда эрксизден кемчиликтериңде айлампага кетесиң. Андыктан өзүңүзгө боорукер болуңуз — канчалык аз салыштырсаңыз, ошончолук бактылуу болосуз.
4. Агым менен бар
Көпчүлүгүбүз, жок эле дегенде, анда-санда агымды баштан кечирип келебиз, бул шыктандыруучу тажрыйба, биз бир нерсеге алданып калып, убакытты жоготуп алабыз. Биз езубуздун коомдук ролубуз женунде ойлонбойбуз, езубуз сугарылган ишти канчалык жакшы же начар жургузуп жаткандыгы-бызга баа бербейбиз.
Кайдан баштоо керек. Сиз эмнеге жөндөмдүүсүз? Сизди чындап кызыктырган, шыктандырган нерсе эмне? Чуркоо, тамак жасоо, журнал жазуу, сүрөт тартуу? Бул иштердин тизмесин түзүп, аларга дайыма убакыт бөлүңүз.
5. Бейтааныш адамдарга ишен
Жарандары бири-бирине ишеним менен мамиле кылган өлкөлөрдө же коомчулуктарда бактылуулук индекси жогору. Сатуучу акчаны туура эсептейби деп күмөн санасаңыз, же поездде жүргөн саякатчы сизден бир нерсе уурдап кетет деп корксоңуз, жан дүйнөңүз тынчыбай калат.
Үй-бүлөгө жана досторго ишенүү табигый нерсе. Бейтааныштарга ишенүү - бул таптакыр башка маселе. Бул жашоого канчалык ишенгенибиздин көрсөткүчү.
Кайдан баштоо керек. Ачык болууга үйрөн. Практика катары күн сайын жок дегенде бир бейтааныш адам менен сүйлөшүүгө аракет кылыңыз — көчөдө, дүкөндө... Бейтааныш адамдардан кыйынчылык күтөт деген коркунучка эмес, баарлашуунун позитивдүү учурларына көңүл буруңуз.