Биз столдорго, компьютер мониторлоруна кишенделгенбиз, смартфондорду коё бербейбиз, ал эми күнүмдүк шаар турмушунун стресстери кээде биз үчүн оңой эместей сезилет. Адамдын эволюциясы 7 миллион жылдан ашык убакытты камтыды жана ал убакыттын 0,1% дан азы шаарларда жашап өттү – андыктан шаар шарттарына толук көнүү үчүн бизде дагы көп жол бар. Биздин денебиз жаратылышта жашоого ылайыкталган.
Бул жерде биздин жакшы эски досторубуз – дарактар жардамга келишет. Көпчүлүк адамдар токойдо же жашыл бак менен курчалган жакынкы сейил бакта убакыт өткөрүүнүн тынчтандыруучу таасирин сезишет. Японияда жүргүзүлгөн изилдөөлөр мунун чындыгында бир себеби бар экенин көрсөтүп турат – жаратылышта убакыт өткөрүү чындыгында акылыбызды жана денебизди айыктырат.
Японияда «шинрин-йоку» деген термин кепке айланган. Сөзмө-сөз которгондо "токой жуунуу", жыргалчылыгыңызды жакшыртуу үчүн жаратылышка чөмүлүү - бул улуттук оюн-зоок болуп калды. Бул термин 1982-жылы токой чарба министри Томохиде Акияма тарабынан иштелип чыгып, Япониянын өлкөнүн 25% жеринин 67 миллион гектар токойлорун жайылтуу боюнча өкмөттүк кампанияга түрткү болгон. Бүгүнкү күндө көпчүлүк туристтик агенттиктер Япония боюнча атайын токой терапия базалары менен комплекстүү шинрин-йоку турларын сунуштайт. Идея сиздин оюңузду өчүрүп, жаратылышка эрип, токойдун шыпаалуу колдору сизге кам көрсүн.
Күнүмдүк иштериңизден артка чегинүү сиздин стресс упайыңызды азайтары айдан ачык көрүнүшү мүмкүн, бирок Чиба университетинин профессору жана шинрин-йоку боюнча китептин автору Йосифуми Миядзакинин айтымында, токойго жуунуунун психологиялык гана пайдасы эмес, физиологиялык таасири да бар.
Миядзаки: «Стресс болгондо кортизолдун деңгээли көтөрүлөт, ал эми эс алганыңызда төмөндөйт», - дейт. "Биз токойго сейилдегени барганда кортизолдун деңгээли төмөндөй турганын байкадык, демек сиз азыраак стресске кабыласыз".
Бул ден-соолукка пайдалары бир нече күнгө созулушу мүмкүн, демек, бир жумалык токой детокс узак мөөнөттүү ден-соолукту чыңдайт.
Миядзакинин командасы токойдо жуунуу иммундук системаны жогорулатып, инфекцияларга, шишиктерге жана стресске азыраак кабылабыз деп ишенет. "Учурда биз шинрин йокунун оорунун босогосунда турган бейтаптарга тийгизген таасирин изилдеп жатабыз" дейт Миядзаки. "Бул кандайдыр бир профилактикалык дарылоо болушу мүмкүн жана биз азыр бул боюнча маалыматтарды чогултуп жатабыз."
Эгерде сиз шинрин йока менен машыгууну кааласаңыз, анда эч кандай атайын даярдыктын кереги жок – жөн гана жакынкы токойго барыңыз. Бирок, Миядзаки эскертет, ал токойлордо абдан суук болушу мүмкүн, ал эми суук токой жуунуунун оң таасирин жок кылат - ошондуктан жылуу кийинүүнү унутпаңыз.
Токойго жеткенде телефонуңузду өчүрүп, беш сезимиңизди колдонууну унутпаңыз – пейзажды карап, бак-дарактарга тийип, кабык менен гүлдөрдү жыттап, шамал менен суунун үнүн угуңуз, жана өзүң менен даамдуу тамак-аш жана чай ала кетүүнү унутпа.
Эгер токой сизден өтө алыс болсо, үмүтүңүздү үзбөңүз. Миядзакинин изилдөөсү көрсөткөндөй, ушундай эле эффектке жергиликтүү сейил бакка же жашыл мейкиндикке баруу, атүгүл жөн эле бөлмө гүлдөрүн иш тактаңызда көрсөтүү менен жетишүүгө болот. "Маалыматтар токойго баруу эң күчтүү таасир берерин көрсөтүп турат, бирок жергиликтүү сейил бакка баруудан же жабык гүлдөрдү жана өсүмдүктөрдү өстүрүүдөн оң физиологиялык эффекттер болот, бул, албетте, бир топ ыңгайлуу."
Эгер сиз чындап эле токойдун дарылык энергиясына зар болуп, бирок шаардан качып кете албасаңыз, Миядзакинин изилдөөсү көрсөткөндөй, табигый пейзаждардын сүрөттөрүн же видеолорун карап көрүү да анчалык эффективдүү болбосо да, жакшы таасир берет. Тыныгуу жана эс алуу керек болсо, YouTube'дан ылайыктуу видеолорду издеп көрүңүз.
Адамзат миңдеген жылдар бою ачык жерде, бийик таш дубалдардын сыртында жашап келген. Шаардын жашоосу бизге ар кандай ыңгайлуулуктарды жана ден-соолукка пайдалуу нерселерди тартуулады, бирок анда-санда тамырыбызды эстеп, бир аз көтөрүлүш үчүн жаратылыш менен байланышып турганыбыз абзел.